Wat brengt de toekomst voor het Centraal Beheer Gebouw?

Regionieuws

Regio | Door: Serge Poppelaars |
20240622 01 centraal beheer pwa laan serge poppelaars
Foto: Serge Poppelaars

Het Centraal Beheer gebouw aan de PWA-Laan in Apeldoorn was jarenlang de architectonische trots van Apeldoorn. Niet zo verwonderlijk, want het ontwerp kwam uit de pen van meesterarchitect Herman Hertzberger. Een architect met een indrukwekkende staat van dienst, met iconische gebouwen verspreid over heel Nederland, maar Apeldoorn in het bijzonder. Echter, de Apeldoornse verzekeraar is al lang geleden uit het pand vertrokken en staat dus al lang leeg.

Alhoewel het op het eerste gezicht een aantrekkelijk object lijkt om in te investeren, is inmiddels wel duidelijk geworden dat menigeen zich hierop heeft verkeken. Het gebouw stamt uit een tijd dat er anders gedacht werd over kantoorbouw. Wel revolutionair, want Hertzberger wilde de mensen uit de rechtlijnige kantoren zien te krijgen door speels met de ruimte om te gaan waarin mensen elkaar weer konden ontmoeten.

Het probleem echter is dat de constructie uit een tijd komt waarin nog geen sprake was van verduurzaming. En daar wringt nu net de schoen: het gebouw verduurzamen vergt een enorme investering, waarbij je je moet afvragen of dit financieel nog wel in verhouding staat met de exploitatie van het gebouw. Verduurzamen is altijd een goed plan, maar als een locatie daarna verlies lijdt, dan zijn we terug bij af. Nu staat alles er plompverloren bij en daarom rijst de vraag: wat te doen? Afbreken?

Lars Courage, architect van beroep, zegt: “Nee, natuurlijk niet. Het gebouw verdwijnt dan voorgoed en de nalatenschap van Hertzberger eveneens.” Dan blijft verduurzamen dus als enige optie over, maar daar is Lars ook duidelijk over: “De kosten wegen niet op tegen de baten. De missie moet niet zijn om terug te bouwen, maar om de toekomstige generatie te laten zien wat er is geweest. We hebben het dan puur over het behoud van de historie.”

Lars is een architect die radicaal durft te zijn en loopt al een tijdje rond met een proefballonnetje. De inspiratiebron is een oude boerderij in het dorpscentrum van Schijndel, die niet meer behouden kon worden, maar totaal laten verdwijnen was ook geen optie. Daarvoor was de historische en nostalgische waarde te groot. Lars vervolgt: “Uiteindelijk koos men ervoor om het casco te laten staan en de wanden van glas te maken. Hierop werden foto’s aangebracht zodat je aan de buitenkant het aanzicht van de boerderij nog steeds hebt. De binnenruimte kreeg simpelweg een totaal andere bestemming. Iets dergelijks zou je ook met het Centraal Beheer pand kunnen doen.”

Lars schetst een beeld van een combinatie van behoud van het volledig ontmantelde origineel, maar met een toevoeging. Hij wil het oude gebouw helemaal strippen, maar wel zo dat je de originele structuur nog kunt zien. Daar voegt hij een nieuw, modern deel aan toe dat onafhankelijk is, maar toch goed samenwerkt met het oude gebouw. Lars verduidelijkt het idee: “Dit nieuwe deel is praktisch en duurzaam, maar respecteert het originele ontwerp. Een gestript gebouw waarvan de betonnen constructie nog steeds herkenbaar is en dus de contouren van het gebouw zichtbaar blijven. Net zoals een skelet van een dinosaurus zoals je dat in een in een museum kan zien. Voeg daar met fotoglasplaten beelden van het originele interieur aan toe en je krijgt een nieuw icoon voor Apeldoorn. En daar zijn zowel Apeldoorn als de duizenden treinreizigers die dagelijks langs het gebouw komen hard aan toe.”

Het vergt de nodige verbeeldingskracht om het voor je te zien, maar dit zou nog weleens de oplossing kunnen zijn voor een gebouw dat we diep in ons hart eigenlijk niet kwijt willen. Lars besluit: “Misschien moet ik dit toch de gemeente eens gaan voorleggen.”  

20240622 05 centraal beheer pwa laan serge poppelaars
20240622 03 centraal beheer pwa laan serge poppelaars
20240622 04 centraal beheer pwa laan serge poppelaars
20240622 02 centraal beheer pwa laan serge poppelaars

Deel dit bericht: