Op 17 juni berichtten we al over de opvallende paarse straatverlichting langs het fietspad aan de Matendreef in Apeldoorn. Die publicatie zorgde voor reacties maar ook vragen want: waarom die kleur, wat is het doel ervan? Reden genoeg om er dieper in te duiken. Het gaat om een experiment binnen een grootschalig wetenschappelijk onderzoek. Onder meer Kamiel Spoelstra van het BioClock Consortium onderzoekt de effecten van kunstlicht binnen de 24-uurs economie. Zijn werk richt zich op de maatschappelijke, medische én ecologische gevolgen. In Apeldoorn ligt de focus op het ecologische aspect, mede vanwege de nabijheid van de Veluwe als kwetsbaar natuurgebied.
Wereldwijd groeit de bezorgdheid over de invloed van kunstlicht op het nachtleven. Voor mensen vormt het meestal geen direct probleem omdat wij in de meeste gevallen overdag actief zijn en dus zijn ingesteld op activiteit bij licht. Voor nachtdieren ligt dat anders. “Vleermuizen hebben het donker nodig om zich te beschermen,” zegt Kamiel Spoelstra. “Ze zijn relatief traag en worden bij fel licht makkelijker gezien door roofdieren.” Maar er zijn ook andere nachtdieren, zoals nachtvlinders en insecten, die afhankelijk zijn van hun oriëntatie op de maan en sterren. Kunstlicht verstoort dit, wat leidt tot desoriëntatie. Zelfs vuurvliegjes, die zelf licht produceren om een partner aan te trekken, raken in de war door lichtvervuiling. Spoelstra vervolgt: “In het onderzoeksgebied waarover we spreken wordt de activiteit van vleermuizen gemeten. Het ‘paarse’ licht dat daarvoor wordt gebruikt – dat feitelijk bestaat uit subtiele verschillen in golflengte – is bedoeld om te achterhalen welke kleur het minst schadelijk is voor het nachtleven. Je kunt het vergelijken met een vliegenlamp, maar dan veel geavanceerder,” aldus Spoelstra.
Aan het onderzoek doen meerdere partijen mee: Gemeente Apeldoorn, Rotterdam, Amsterdam, Utrecht, Leiden, Den Haag en de provincie Zuid-Holland en is in onze regio van belang voor de Provincie Gelderland, Rijkswaterstaat en lokale natuurorganisaties. De coördinatie ligt bij het Nederlands Instituut voor Ecologie en de Universiteit van Amsterdam. De resultaten moeten uiteindelijk duidelijk maken hoe straatverlichting in de toekomst natuurvriendelijker kan worden ingericht. Apeldoorn speelt dus hiermee een belangrijke rol in de zoektocht naar ecologisch verantwoorde verlichting.
