Hoewel armoede in elke gemeente voorkomt, ontbreekt onze regio opvallend genoeg in de zogeheten Lokale Armoedescan, waarin onder meer wordt gekeken naar de vindbaarheid van armoederegelingen. Dit staat haaks op de cijfers van het CBS, waaruit blijkt dat ook in onze streek sprake is van armoede. De percentages (2023) per gemeente liegen er niet om: Apeldoorn (2,8%), Epe (1,7%), Ede (2,1%), Voorst (1,2%), Brummen (1,9%), Zutphen (2,8%) en Heerde (1,2%). Volgens het CBS is het aandeel mensen dat in armoede leeft landelijk licht gedaald met 0,3% ten opzichte van 2022. Toch wordt in de praktijk in onze regio ervaren dat de problematiek juist groter wordt.
Toenemende vraag in Apeldoorn
De Apeldoornse stichting Sant’Egidio ziet het aantal hulpvragers groeien. Voorzitter Ronaldo Geurt: “Wij merken dat het is toegenomen: zo’n 900 mensen maken maandelijks gebruik van de kledingbank. De financiële druk neemt toe door hoge kosten voor boodschappen, huur en energie.” Over de vindbaarheid van regelingen heeft Geurt geen concreet beeld, maar hij merkt wel dat inwoners en instanties steeds beter hun weg vinden naar hulporganisaties. “We zijn laagdrempelig, dat helpt. Steeds meer instanties verwijzen hun cliënten actief door”. Inmiddels is de gemeente Apeldoorn ook een armoede actieplan begonnen. Daarbij investeren zij extra in de deur-tot-deur aanpak.
Luisterend oor in Epe
Gebiedsregisseur Linda Brouwer van Koppelswoe ziet ruimte voor verbetering: “Op de website van de gemeente staan tien regelingen vermeld, terwijl er in werkelijkheid 25 beschikbaar zijn. Uit gesprekken met inwoners blijkt bovendien dat het aanvragen lastig is, omdat er veel bewijsstukken nodig zijn, zoals medische gegevens en bankafschriften”.
In Epe is het voor inwoners nog lastig om de juiste regelingen te vinden. Volgens Tessa Hoogsteger van stichting Vérian komt dat door een gebrek aan overzicht: “Er zijn zoveel toeslagen en regelingen dat het onoverzichtelijk wordt. Mensen zijn vaak afhankelijk van informatie uit bijvoorbeeld een krantje of via anderen. Daarnaast speelt schaamte een grote rol, waardoor ze minder snel om hulp vragen.” Tessa pleit voor meer zichtbaarheid van de armoedehulp via de gemeente.
Positief voorbeeld in Heerde
In Heerde is met het platform ‘Stip’ een stap gezet richting overzichtelijke hulp. “Stip is het centrale punt van de gemeente waar alle hulporganisaties overzichtelijk worden weergegeven. Dat wordt goed gevonden,” aldus Wilma Blankvoort van de Jan Nienhuis Vereniging. Toch merkt ook zij dat sommige inwoners tussen wal en schip vallen. “Mensen die net in Nederland wonen, hebben vaak geen recht op hulp omdat ze nog niet staan ingeschreven. Zij hebben soms extra wensen, zoals rijlessen of een laptop voor schoolgaande kinderen.”
Ook maakt de voorzitter van kledingbank De Cirkel Annemiek zich erg zorgen over dit probleem “Je hoort er eigenlijk heel weinig over als het gaat om de vindbaarheid van armoede regelingen. Dit terwijl ik zelf ook al moeite heb om een duidelijk beeld te krijgen hier in de gemeente. Een kledingbank is een mooi initiatief, maar het lost het probleem niet op. Ik kan mensen wel honderden kledingstukken geven en dat doe ik ook met alle liefde, maar het blijft een pleister plakken op een open wond.”
Beperkende regels in Brummen
Frederique Vischer van stichting Maakplaats The Villa in Brummen ziet dat het aanvragen van gemeentelijke hulp niet eenvoudig is. “Je moet aan allerlei voorwaarden voldoen. Mensen raken ontmoedigd. Wij hanteren daarom een andere aanpak: bij ons hoeven ouders niet aan te tonen dat ze een laag inkomen hebben – een woord is voldoende.”
Digitale drempels in Ede
Ook in Ede is de drempel om hulp te vragen hoog, ziet Hans Heijningen van organisatie Achter de Voordeur. “De gemeente wil graag helpen, maar mensen moeten alles zelf aanvragen. En dat begint al met inloggen via DigiD – daar haken velen al af, door gebrekkige digitale vaardigheden of taalproblemen.” Zijn organisatie bezoekt inwoners thuis. “Die aanpak werkt veel beter. Mensen zijn bang om fouten te maken, zoals bij de toeslagenaffaire. Als wij naar hen toe komen, verdwijnt die drempel.”
Onbekend maakt onbemind in Zutphen
In Zutphen merkt Giddie Ritzerveld van stichting Budgetbuddy hoe lastig het is om alle regelingen te kennen: “Soms hoor ik zelf pas achteraf over een regeling. Dan kun je je voorstellen hoe moeilijk het is voor mensen die er helemaal niet in thuis zijn.” Vooral armoedefondsen blijken slecht vindbaar. Zijn tip: “De site ‘Bereken uw recht’ helpt om te zien voor welke regelingen je in aanmerking komt. Maar ook dan moet je het wel net weten te vinden.” Wat opvalt in onze streek is dat er al veel initiatieven zijn in bijna alle gemeentes. Toch is het nog lastig om daar een goed overzicht van te krijgen,” besluit Giddie Ritzerveld.
